Asıl işveren tarafından kendisine verilen bir iş veya hizmeti yerine getirmek üzere kurulan ikincil işletmelerin bünyesinde belirli sözleşmeler kapsamında çalıştırılan taşeron işçiler birçok konuda başta ücretler ve sosyal güvenceler olarak normal kadro statüsünde çalıştırılan ya da çalışan işçilerden çok geridir.

Konuyu basit bir örnekle açıklayalım. Bir belediye, temizlik hizmeti işini taşeron bir firmaya vermiştir. Bu sayede başta kadrolu işçilerini azaltan, taşeronlaşma sonunda işyeri ölçeğini azaltan bir konuma gelir. Taşeron işçiler zaten yaptıkları sürekli sözleşmelerle birçok haktan mahrumdurlar. Bu hak mahrumiyetlerinin başında kıdem tazminatı, toplu sözleşme ve grev hakları gelir. Bu hak mahrumiyeti işçinin yaşam koşullarını kötüleştirirken, işverenin kar marjını yükseltir ve aynı zamanda sorunsuz bir halde yönetim şekli yaratır.

Gelişmiş ülkelerden ziyade geri kalmış ülkelerin yoğun olarak başvurdukları taşeron sistemi demokratik ve hukuk devletlerinde hoş görülebilecek bir yöntem değildir. Günümüzde Türkiye’de yoğun olarak başvurulan taşeronluk sistemi başta belediyeler olmak üzere hemen her büyük kamu kurum ve kuruluşları ile büyük özel şirketlerde günden güne çoğalmaktadır. 2002 yılında kayıtlı taşeron işçi sayısı 380 bin kişi civarında iken bu rakam günümüzde 2,4 milyon kişiye ulaşmıştır.

Türkiye yoğun işsiz genç nüfus nedeni ile bu alana eleman bulmakta fazla zorluk çekmeyen bir yapıya sahiptir. Bu nedenle taşeron işçi olarak çalışan işçilerin %62’si, 24-38 yaş aralığındadır. Taşeron işçilerin bu sektörde çalışma nedenlerinden biri de mecburiyet ya da sorumluluk kaynaklıdır. Nitekim yapılan bir araştırmada taşeron işçi olarak çalışan kişilerin %88 oranı evli ve çocukludur.

Bu durum mecburiyet karşılığı ne iş olursa olsun yapma duygusu ile yapıldığı anlamına da gelebilir. Yine yapılan başka bir araştırmada 2017 yılı itibarı ile taşeron işçilerin yaklaşık %65’i 2000liranın altında bir ücretle çalışmaktadır. Diğer bir araştırma sonucuna göre iş kazası sonucu oluşan işçi ölümlerinde Avrupa lideri olan Türkiye’de iş kazası sonucu meydana gelen ölümlerin %90’dan fazlası taşeron işçilerden çıkmaktadır.

Kamuda çalışan taşeron işçilerin kadrolu işçi statüsüne geçmek için yaptıkları yoğun uğraş yetkililer tarafından tam karşılık bulmamaktadır. Zaman zaman taşeron işçilere kadro konusunda çalışmalar yapıldığı yetkililer tarafından açıklansa da 2017 ağustos sonu itibarı ile bu konunun hep başka bir sonbahara ötelendiği görülmektedir. Bu konunun aksine kamu kuruluşlarına yeni taşeron alımları yapılmaktadır.

Örneğin sağlık bakanı Recep Akdağ 21 Ağustos 2017 tarihli açıklamasında kamuya 46 bin 500 taşeron işçi alınacağını açıkladı. Gittikçe derinleşen taşeron işçilerin sorunları için yetkililerin bundan sonra ne yapacakları hep merakla beklenecektir.